Industriële hygiëne houdt in dat met name in de levensmiddelenindustrie een zeer hoog niveau van hygiëne moet worden gehandhaafd. In geen geval mag worden toegestaan dat virussen, bacteriën of schadelijke organismen zich binnen de productieruimte verspreiden, vooral niet als die verantwoordelijk zijn voor besmettelijke ziekten. Dit geldt voor alle sectoren, maar vooral voor de levensmiddelenindustrie. Voedsel wordt eenvoudig door ziektekiemen geïnfecteerd en kan zo hele productielijnen besmetten. Uiteindelijk gaat het erom werknemers en consumenten te beschermen. Om dit te garanderen zijn zowel industriële hygiëne als personeelshygiëne nodig. Hierover leest u in dit artikel meer. Bovendien moeten manipulaties worden uitgesloten om aan de hoge eisen te voldoen.


Hygiëne in alle sectoren van de voedingsindustrie

Industriële hygiëne omvat de hygiëne van de werkruimten en de arbeidsmiddelen. Om de industriële hygiëne te waarborgen, zijn in elke bedrijfstak specifieke normen vereist. Hiertoe wordt een hygiëneconcept opgesteld, waarvan alle werknemers en, indien van toepassing, eventuele bezoekers op de hoogte moeten zijn. Er kunnen bijvoorbeeld mededelingen worden opgehangen en/of takenmappen worden opgehangen en uitgedeeld. De inspanning die voor de maatregelen vereist is, hangt af van de respectieve behoeften. Zo zijn er gebieden in de voedingsindustrie die intensiever moeten worden gereinigd dan andere. Daartoe behoren bijzonder hygiënegevoelige zones. In de levensmiddelenindustrie moeten alle oppervlakken, apparatuur en voorwerpen die in contact komen met levensmiddelen grondig worden gereinigd. Dit omvat ook opslag- en transportkisten.

In een hygiëneconcept wordt onder meer aangegeven met welke regelmaat, met welke middelen en door wie reiniging of desinfectie moet worden uitgevoerd. Soms is een grondige reiniging alleen niet voldoende, in welk geval speciale ontsmettingsmiddelen nodig zijn. Naast het gebruik van chemicaliën zijn er nog andere nuttige supplementen. Zo verwijdert kunstmatig opgewekte UV-C-straling op betrouwbare wijze bacteriën en virussen van oppervlakken, alsook uit lucht en water.

Bovendien zijn in de operationele hygiëne koelinstallaties vereist, vooral voor levensmiddelen. De koudeketen moet worden gehandhaafd en vele andere individuele voorschriften moeten worden nageleefd. Bacteriën en virussen zijn overal. Velen doen ons geen kwaad. Indien echter veel mensen zich in dezelfde ruimten bevinden of deze herhaaldelijk bezoeken, moeten in elke sector voorzorgsmaatregelen worden genomen. Persoonlijke hygiëne zorgt ervoor dat uw werknemers geen risico vormen voor de consument.

De eenvoudigste hygiënische maatregelen voor het personeel zijn handen wassen en desinfecteren. Elke werknemer moet regelmatig zijn handen wassen. Dit bestrijdt al een groot deel van de ziekteverwekkers. Afhankelijk van de bedrijfstak en het risico worden maskers gedragen, beschermende pakken gebruikt en de schoenzolen gereinigd en gedesinfecteerd.

Hygiënesluizen met toegangscontrole zijn bijzonder geschikt voor de levensmiddelenindustrie. Zij zorgen voor een betrouwbare reiniging en desinfectie van de handen en voor de reiniging van de voetzolen. Modulaire stations maken het mogelijk de hygiënesluis precies aan te passen aan het aantal gebruikers en de respectieve werkvolgorde.De hoge mate van persoonlijke verantwoordelijkheid van de voedingsindustrie

Elke ondernemer is verantwoordelijk voor de hygiëne in zijn bedrijf. Richtlijnen voor optimaal gedrag en regelgeving zijn voornamelijk te vinden in EU-verordeningen, bijvoorbeeld met betrekking tot levensmiddelen en daarnaast ook met betrekking tot diervoeders (sinds 2006: EU-verordening nr. 852/2004). De eigenaar moet de voedselcontrole-instantie schriftelijk verzekeren dat hij aan alle eisen kan voldoen, ook moet een HACCP-concept (Hazard Analysis and Critical Control Point) worden voorgelegd (zie hieronder). Bovendien mogen bepaalde levensmiddelen alleen worden verwerkt door geselecteerde personen met gespecialiseerde kennis. Ziektekiemen verspreiden zich te snel wanneer gevoelige en rauwe voedingsmiddelen verkeerd worden behandeld. Het is belangrijk om zowel het personeel als de consumenten te beschermen tegen ziekte en verwondingen.


HACCP-concept voor meer veiligheid

Er zijn verschillende leidende beginselen met betrekking tot het HACCP-concept: In de eerste plaats moet worden gezorgd dat alle punten van een HACCP-concept, te beginnen met de controles en alle verdere stappen, schriftelijk worden vastgelegd. Het doel is een naadloze documentatie vanaf het ontstaan van het concept tot de uitvoering en het toezicht.

In de eerste plaats moeten de gevaarlijke punten worden geïdentificeerd en bij voorkeur schriftelijk worden vastgelegd. Vervolgens worden bepaalde controlepunten vastgesteld waar de permanente of regelmatige naleving wordt geregistreerd. Grenswaarden zijn in sommige gevallen ook noodzakelijk. Ook moeten de controlemechanismen aan toezicht worden onderworpen. In geval van niet-naleving zijn corrigerende maatregelen vereist. Bovendien moet de doeltreffendheid van het gehele concept steeds opnieuw worden beproefd en, indien nodig, aan nieuwe omstandigheden worden aangepast.

Dit betekent dat voorafgaand aan alle werkzaamheden voorzorgsmaatregelen worden getroffen om de industriële hygiëne zo goed mogelijk te laten verlopen. Daartoe kan een ondernemer onder meer werknemers aanwijzen die het concept uitwerken en/of verantwoordelijk zijn voor de naleving van alle voorschriften. Alle werknemers worden echter steeds opgeroepen nauwlettend toe te zien op de toepassing van de hygiënevoorschriften en in het bijzonder op de levensmiddelenhygiëne.